De filosofie van Henk Gerritsen over tuinen en tuinieren heeft ons altijd erg aangesproken. “Een wilde beplanting in een strakke vormgeving”, waarbij geldt: hoe wilder de beplanting, hoe strakker de vormgeving. “Wilde planten in de natuur groeien niet ordeloos door elkaar, maar ruimtelijk gegroepeerd in herkenbare plantengemeenschappen met een landschap als achtergrond. In de beslotenheid van een tuin is er meestal te weinig ruimte. Die moet, voor zover aanwezig, door middel van een goed ontwerp worden benadrukt of, indien niet aanwezig, worden gesuggereerd. Het ontwerp vervangt het landschap.”

Toen we na een zoektocht in september 1993 de ideale plek in Schalkwijk vonden en kochten, ging een lang gekoesterde wens in vervulling: een compact, sfeervol huis met een grote tuin waarin we flink de handen uit de mouwen konden steken. En wat een landschap kregen wij daarbij cadeau, wat een ruimte om ons heen!

Het eerste dat we dan ook deden toen we in januari 1994 in Schalkwijk kwamen wonen, was Henk uitnodigen een ontwerp voor onze tuin te maken. De tuin maakte op dat moment een verwaarloosde indruk: een verwilderde boomgaard vol vlier, bramen en brandnetels en een handvol uit de kluiten gewassen zwarte berken vlakbij het huis. Niet best voor het rieten dak! En dan hebben we het nog niet over het zevenblad dat werkelijk overal de kop op stak. Maar we troffen ook mooie details: sneeuwklokjes, enorme struikklimop rond het huis, een paar prachtige oude fruitbomen (pruim, peer, appel, kers), veel knotwilgen, een rode beuk, eiken, lindebomen. En niet te vergeten het water, de vliet die de tuin doorsnijdt.

Henk maakte een eenvoudig basisplan waarin wij, zo gaf hij aan, zelf met de beplanting aan de slag moesten gaan. Hij moedigde ons aan onze onzekerheid over de-juiste-plant-op-de-juiste-plek te overwinnen en op ons eigen gevoel voor schoonheid en harmonie te vertrouwen. De eerder genoemde mooie elementen bleven behouden en wat ‘niet klopte in relatie tot het landschap’ werd gekapt of gewied. Zo bleven natuurlijk de knotwilgen staan, maar van de berken bleef er uiteindelijk maar een over.

In het ontwerp werd rekening gehouden met de ligging en eigenschappen van de tuin: weinig beschutting in een open weidelandschap, hoge grondwaterstand, zware klei en in een ‘frost-pocket’. Onze vaste hovenier Abbing uit Driebergen was verantwoordelijk voor de aanleg.

In de loop van de jaren hebben we verschillende aanpassingen in het ontwerp gedaan, zonder de ideeën van Henk geweld aan te doen. Zo bleken de plannen met de vliet na overleg met het Waterschap onuitvoerbaar. We zochten en vonden een alternatief in de aanleg van een poel achterin de tuin. En in samenwerking met het Stichts Landschap (nu Landschap Erfgoed Utrecht) werd in 1995 een oever van de vliet afgegraven en ingericht als plasberm.

Ook op andere plekken in de tuin hebben we in de loop der tijd aanpassingen gedaan, vaak in overleg met Abbing. Bij de beschrijving van de verschillende onderdelen in de tuin gaan we hierop in. Op welke wijze we ook ingrijpen in de tuin, we doen dat vanuit onze basisfilosofie. Bij alles dat we doen houden we de uitgangspunten voor ogen die we bij de start hadden.

Op de pagina Links zijn verwijzingen naar de websites opgenomen van de op deze pagina genoemde personen en instellingen.